ترانه ها گونه ویژه ای از ادبیات شفاهی کودکان است.ترانه ها را می توان پیش درآمدی بر شعرامروز کودکان به شمار آورد.رویهرفته درادبیات شفاهی ،شعر ناب کوردکان کمتر به چشم می خورد ،زیرا که شعرها وترانه ها برای مناسبت ها و رویدادهای ویژه سروده شده اند.به جز لالایی ها که ترانه های خواب هستند، ترانه های کودکان به چندین گونه ترانه-بازی،ترانه-نیایش،ترانه-نوازش،ترانه-آموزش،ترانه-مناسبت،وترانه-کار بخش می شموند.ما در اینجا بسیار  کوتاه به ترانه-نوازش خواهیم پرداخت.ایت شکل از ترانه کودک به گروه ترانه-نوازش بدون بیان جنسیت ،پسرانه و دخترانه تقسیم می گردد.ترانه-نوازش،همنچون لالایی ها افزون بر ناز و نوازش کودک،بیانگر آرزوهای خوش دایه یا مادر برای فرزند هستند.در نوازش پسر ،مادر بیشتر جایگاه اجتماعی ممتازی برای کودک آرزو می کند.،مانند آرزوی خانی یا امیری.اما برای دختر ،شوهری می خواهد که دارایی و جایگاه اجتماعی و خانوادگی ممتازی داشته باشد.در پایان به ذکر مثالهایی از این سه گونه می پردازیم:

ترانه-نوازش بدون بیان جنسیت:

دس دسی باباش میاد/صدای کفش پاش میاد/دس دسی ننه ش میاد/باهردوتا ممه ش میاد/دس دسی عموش میاد/باجیب پر لیموش میاد/دس دسی خاله ش میاد/با دهن گاله ش میاد/دسی دسی دس/گربه سیبلشو می بس/خونه قاضی ور می جس/قاضی خنده ش می گرف/باد زیر دندش می گرف

ترانه-نوازش پسرانه:

شاه پسر لاری پسر/دکان عطاری پسر/گل به سر داری پسر/گل میخک داری پسر/امیر کل گشته پسر/دسته گل گشته پسر/کوه کمر گشته پسر/ماشالا پسر،باریکلا پسر/آهوی نر گشته پسر/ماشالا پسر،باریکلا پسر

ترانه نوازش دخترانه:

دختری می خوام فادمه باشه/ئیهو ئیهو داشته باشه/نه بند گو داشته باشه/شتر قطار داشته باشه/دیگ حلقه دار داشته باشه/باغ انار دااشته باشه/صدتا چنار داشته باشه/هندونه خیار داشته باشه/هزار بار داشته باشه/تفنگ و قطار داشته باشه/پانصد سوار داشته باشه/از هر چه بیش داشته باشه/یک گله میش داشته باشه/کتل متل داشته باشه/کندو عسل داشته باشه/به این و اونش نمی دم/به همه کسونش نمی دم/به راه دیرش نمی دم خسته می شه/به مرد پیرش نمی دم بیوه می شه/شاه بیا با لشکرش/وزیر بیا با دفترش/شاید بدم شاید ندم/شاید بدم شاید ندم/راستی راستی یه کار کنم/بدمش ممدقلی،بردش پشت تلی،دهدش دسته گلی/همسایه هامون بور بشن/تا دشمنامون کور بشن

در اکثر نوشته هایم تاکید داشته ام که هر آنچه امروز بصورت ناهنجاری اعم از تبعیض و استبداد و ناامنی و ...در جامعه ایرانی شاهدیم ریشه در کلیت تاریخی ما دارد و آنچه در بستر زمانی چنین طولانی حاصل آمده است به ضربتی آنی از  ذهنیتمان رخت بر نخواهد بست و چونان غده ای سرطانی هر بار از جای دیگر و یحتمل هر بار خطرناک تر و پیشرفته تر از بار پیش سر بر خواهد آورد.تحلیلگری  در باره وجود تبعیض نهادینه شده در ایران به ساخت عروسکهای دارا و سارا اشاره می کرد.عروسکهایی که بزعم وی تبعیض را از کودکی در ذهن کودک جا می اندازد،((کسی از خود نمی پرسد چرا در حالی که دارا خلبان است سارا باید در نقش مهماندار باشد یا در حالیکه او دکتر است این یکی باید در شکل و قواره تزریقات چی ظاهر شود..!))کمی در ماهیت ترانه های فوق دقت نمائید.مثلاً در ترانه نخست تفاوت در توصیف آمدن بابا و ننه و عمو و خاله قابل توجه است!ودر ترانه های بعد به قالب ذهنی والدین که چه تصویری از دختر و پسر خود دارند؟وظیفه و نقش اجتماعی که برای دختر تعریف نمی شود هیچ ،این دو را تنها در همان حد و اندازه کودک دریابید که همزمان یک خانواده چگونه قیاسی  بین دو فرزند خویش می نماید...